اثرات دیاکسینیوالنول بر جوجه های گوشتی و راههای جلوگیری از آن
مایکوتوکسینها متابولیتهای ثانویه قارچی هستند که توسط قارچهایی از جنس آسپرژیلوس، فوزاریوم و پنیسیلیوم تولید میگردند که میتوانند باعث آلودگی خوراک حیوانات شوند. مایکوتوکسین دیاکسینیوالنول (Deoxynivalenol) که بوسیله قارچهایی از جنس فوزاریوم گرامیناروم و فوزاریوم کولموروم تولید میگردند، از دسته تریکوتسنهای نوع B هستند که مصرف دانههای آلوده به آن آثار نامطلوبی بر سلامت انسان و حیوانات بر جا میگذارند.
مصرف غلات آلوده به دیاکسینیوالنول (DON) در طیور موجب کاهش مصرف خوراک و وزن بدن، کاهش فعالیت آنزیمهای کبدی، اختلال در سیستم ایمنی دستگاه گوارش، تغییر در مورفولوژی روده و اختلال در بیان ژن ناقلهای مواد مغذی میگردد و در انسان نیز اثرات وسیعی از جمله بیماریهای عصبی، سرکوب سیستم ایمنی و حتی در برخی موارد سرطانهای دستگاه گوارش را بر جای میگذارد.
مطالعات زیادی در مورد افزودن جاذبهایی مانند آلومینوسیلیکات کلسیم و سدیم هیدراته (HSCAS)، بنتونیت سدیم، زئولیت، آلمینیوسیلیکات سدیم برای جذب آفلاتوکسین در جیره طیور صورت گرفته است. توکسین بایندرهای اشاره شده از طریق تبادل یونی بین آفلاتوکسین و رادیکالهای آزاد قادر به غیر فعال کردن آفلاتوکسین میشوند. با این وجود این جاذبهایی مانند آلومینوسیلیکات سدیم- کلسیم و زئولیت تنها توانایی به دام انداختن آفلاتوکسین را داشته و در جذب سایر مایکوتوکسینها بخصوص زیرالنون، اکراتوکسین و دیاکسینیوالنول در شرایط عملی و تاثیر آن بر روی بدن حیوان به خوبی عمل نمیکنند، در نتیجه برای سم زدایی این گونه از مایکوتوکسینها از روش سم زدایی بیولوژیکی استفاده میشود.
استفاده از باکتریها و آنزیم موجود در آن برای سمزدایی مایکوتوکسینهایی مانند تریکوتسنها (دیاکسینیوالنول) در خوراک یکی از روشهای بیولوژیکی است. این باکتری از طریق تغییر شکل زیستی موجب غیر فعال کردن تریکوتسنها در روده میشود. حلقه ۱۳-۱۲ اپوکسید تریکوتسنها عامل فعالیت سمیت آنهاست و احیای این حلقه توسط آنزیمها یا میکروبهای زنده سبب کاهش اثرات سمی آنها میشود.
منبع:
Decontamination and detoxification strategies for the Fusarium mycotoxin deoxynivalenol in animal feed and the effectiveness of microbial biodegradation. Food Additives and Contaminants.